Rodzaje rozdzielności majątkowej

Zawierając związek małżeński, pomiędzy małżonkami powstaje ustawowa wspólność majątkowa, do której zaliczane są wszelkie prawa majątkowe (takie jak własność czy wierzytelności) nabyte w czasie trwania małżeństwa. Coraz więcej osób decyduje się jednak na ustanowienie rozdzielności majątkowej. Jakie są rodzaje rozdzielności majątkowej i kiedy można ją ustanowić?

Czym jest rozdzielność majątkowa?

W ustawowej wspólności majątkowej wyróżnić można dwa rodzaje majątku: majątek osobisty każdego z  małżonków (nabyty przed zawarciem związku małżeńskiego) oraz majątek wspólny (nabyty w trakcie trwania małżeństwa). W przypadku rozdzielności majątkowej majątek wspólny nie występuje, a każdy z małżonków posiada własny majątek osobisty, którym dysponuje wedle własnej woli, niezależnie od współmałżonka. Rozdzielność majątkowa nie stoi jednak na przeszkodzie we wspólnym nabywaniu majątku, np. zakup domu, który będzie należał do małżonków na zasadzie współwłasności. 

Rozdzielność majątkowa może być zawarta przed zawarciem związku małżeńskiego (w formie umowy majątkowej małżeńskiej zawieranej u notariusza), a także w trakcie trwania małżeństwa (zawierana u notariusza lub poprzez wniesienie pozwu do sądu).

Istnieją dwa rodzaje rozdzielności: umowna i przymusowa.

Rozdzielność majątkowa umowna

Rozdzielność umowna zawierana jest w formie aktu notarialnego. Aby ją zawrzeć małżonkowie (lub przyszli małżonkowie) muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych oraz być zgodnymi co do formy ustroju majątkowego, którą wprowadza rozdzielność. Notariusz nie sporządzi aktu notarialnego w przypadku, gdy obie strony nie są zgodne co do rozdzielności. Ponadto, w przypadku, gdy umowę majątkową zawierają małżonkowie potrzebny jest także akt małżeństwa.

Jeżeli rozdzielność majątkowa zawierana jest w trakcie trwania małżeństwa, dotychczasowy majątek wspólny zostaje przekształcony we współwłasność.

Rozdzielność majątkowa obowiązuje od momentu jej zawarcia lub od terminu określonego w umowie, nie działa jednak wstecz. Ponadto rozdzielność może być w każdym momencie zmieniona lub rozwiązana. 

Zawierając umowę małżeńską u notariusza możliwe jest wybranie formy rozdzielności z wyrównaniem dorobków. W trakcie trwania małżeństwa forma ta niczym nie różni się od zwykłej rozdzielności. Różnica jest widoczna dopiero w momencie ustania małżeństwa. Wtedy też osoba, której dorobek z różnych powodów (np. choroba lub wychowywanie dzieci) jest mniejszy niż współmałżonka, może żądać wyrównania dorobków. 

Rozdzielność majątkowa przymusowa

W przypadku braku porozumienia współmałżonków, każdy z nich może złożyć pozew do sądu o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Pozew ten musi być jednak umotywowany ważnymi powodami, czyli takimi których skutkiem może być naruszenie lub zagrożenie interesu jednego z małżonków lub rodziny. Oprócz małżonków o przymusową rozdzielność majątkową może wystąpić wierzyciel jednego z małżonków lub prokurator.

Przymusowa rozdzielność majątkowa obowiązuje z terminem oznaczonym w wyroku sądu.

W szczególnych przypadkach ustawodawca przewiduje ustanowienie rozdzielności majątkowej z mocy prawa, która stosowana jest w przypadku ubezwłasnowolnienia (częściowego lub całkowitego) lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. 

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.